اصالت تحریف‌زدایی سند

اصول

۱: اصل لزوم تحریف‌زدایی جهت دستیابی به روایت اصیل[۱]

۲: اصل ابتنای تحریف‌زدایی بر مقایسه تطبیقی نسخ و تتبع رجالی[۲]

۳: اصل صحت ساختار سند، مگر خلاف آن اثبات شود (اصالت عدم تحریف)[۳]

چالش‌ها

۱: نداشتن نسخه‌های متعدد برای سنجش صحت سند[۴]

۲: ورود اجتهادهای نادرست نسخه‌نگار یا مؤلف به سند روایت[۵]

[۱]. اسناد روایی به ‌سبب کثرت نقل، نسخه‌برداری، و تأثیر اجتهاد ناقلان یا نسخه‌نگاران، در معرض انواع تحریف‌های لفظی و ساختاری قرار دارند. اصل تحریف‌زدایی، یعنی تلاش برای پالایش سند از این آلودگی‌ها و دستیابی به صورت صحیح، سالم و معتبر روایت. بدون این پالایش، وثاقت سند و حتی فقه‌الحدیث به خطر می‌افتد.

[۲]. پالایش سند تنها زمانی ممکن است که با بررسی نسخه‌های موازی، رصد استقراگونه روابط راویان، و تتبع رجالی همراه باشد. نمی‌توان تنها با اعتماد به یک نقل خاص، درباره تحریف یا صحت سند داوری قطعی کرد، بلکه لازم است نقل‌های مشابه از کتاب‌های دیگر نیز دیده شوند، به‌ ویژه اگر نسخه‌های موازی مانند «وسائل» یا «تهذیب» وجود داشته باشند.