اصالت احراز وثاقت راوی از إکثار روایت اجلّاء

اصول

۱: اصل إکثار روایت از یک راوی توسط راویان ثقه و جلیل، دلیل عقلایی بر اعتماد عملی به او[۱]

۲: اصل جایگزینی إکثار اجلّاء در نقل حدیث برای اثبات وثاقت راوی در صورت عدم تصریح لفظی در کتب رجالی[۲]

۳: اصل اعتماد اجلّاء بر راوی، نشانه‌ای از اجماع عملی یا اعتماد عرفی بر صداقت و صلاحیت وی در فضای علمی آن دوران[۳]

۴: اصل اطمینان بر وثاقت برخی راویان ثقه با قرینۀ إکثار، علی‌رغم سکوت منابع رجالی[۴]

چالش‌ها

۱: عدم کفایت تعداد روایت برای اثبات وثاقت در موارد مشکوک به تقیه یا جعل[۵]

۲: ابهام در تعداد نقل‌ها و این‌که آیا از باب إکثار است یا اتفاقی و محدود[۶]

[۱]. وقتی راویان معتمد و مورد وثوق (اجلاء) به طور مکرر از یک شخص حدیث نقل می‌کنند، این رویه نوعی اعتماد عملی از سوی آنان به صداقت و وثاقت راوی محسوب می‌شود. عقل و سیره عقلائی نیز این‌گونه اعتماد مکرر را دلیلی بر قابل‌ اعتماد بودن شخص می‌دانند.

[۲]. در مواردی که هیچ‌کدام از منابع رجالی، تصریح به وثاقت راوی ندارند، تکرار روایت توسط ثقات، حجت معتبری است برای اثبات وثاقت. این قاعده خصوصاً درباره راویانی که در کتب قدما شناخته ‌شده‌اند ولی وثاقت مکتوبی ندارند، کاربرد دارد.