تاریخچۀ بقیع

۱: بقیع به زمین گسترده‌ای می‌گویند که در آن ریشه‌های درختان مختلف وجود دارد. رودخانه‌های مختلف فصلی در مدینه وجود داشت که پس از باریدن باران جاری می‌شد و به هر یک از این رودخانه‌ها، وادی می‌گفتند. مثلاً وادی عقیق در غرب مدینه و در نزدیکی مسجد شجره قرار دارد یا وادی مهزور از جنوب مدینه سرچشمه می‌گرفت و به سمت شرق مدینه و سپس به سمت مرکز و مسجدالنبی و بقیع و سپس به سمت شمال مدینه جاری می‌شد. رودخانه‌های فصلی انشعاب‌هایی دارد که یکی از شاخه‌های وادی مهزور از کنار بقیع عبور می‌کرده و لذا خاک بقیع به دلیل عبور این وادی مرطوب است و از طرف دیگر خاک بقیع شور بوده و ویژگی سوم این است که درخت‌هایی مانند گز و غرقد با دو متر ارتفاع که شاخه‌های آن به صورت افقی تا چهار متر هم گسترش می‌یافت، با شاخه‌های خاردار و شکوفه‌های رنگارنگ در این زمین می‌روییده و لذا یکی از نام‌های آن «بقیع الغرقد» است.

۲: پیش از اسلام بقیع به صورت باغ و محل وقوع برخی از جنگ‌ها بوده است. عبور شاخه‌هایی از وادی مهزور از بقیع سبب شده بود تا در بقیع، آب راکد وجود داشته و چراگاه خوبی برای احشام بوده و برخی از مردم مدینه گوسفندان خود را برای چرا به بقیع می‌آوردند. می‌توان ساخت و ساز در بقیع را به شش مرحله تقسیم کرد:

مرحلۀ اول: زمانی که خانه ساختند؛

مرحلۀ دوم: کاربری بقیع از مسکونی به مقبره تغییر کرد و در اواخر قرن پنجم برای تکریم بزرگان بناهایی ساخته شد؛

مرحلۀ سوم: زمانی است که شاهد توسعه کمی بارگاه و گنبدهای بقیع بودیم؛

مرحلۀ چهارم: مربوط به توسعه بارگاه‌های بقیع است؛

مرحلۀ پنجم: تا سال ۱۳۴۴ هجری قمری است که در نگهداری بناهای بقیع اهتمام بسیاری داشتند و ترمیم و تزیین می‌کردند؛

مرحلۀ ششم: مرحله‌ای که بقیع ضرا تخریب کردند.

۳: بقیع در شرق مسجدالنبی است و مسیر دسترسی به آن از باب جبرئیل به سمت بقیع تا ابتدای مزار جناب صفیه امتداد داشته و در مجموع …