اصول:
1: اصل تقسیم موضوعات احکام بر اساس ویژگی‌های فیزیکی و تکوینی آن‌ها:
الف) تمرکز بر ویژگی‌های طبیعی زمین‌ها به‌جای تقسیم‌بندی مرزی
ب) تقسیم اراضی به دو دسته «موات» و «عامره»
اصالت تفکیک موضوعشناسی فقهی بر بالأصاله و بالعرض بودن معیارهای خاص و جامع
۲,۰۰۰ تومان
اصول:
۱: اصل تقسیم موضوعات احکام بر اساس ویژگی‌های فیزیکی و تکوینی آن‌ها:
الف) تمرکز بر ویژگی‌های طبیعی زمین‌ها به‌جای تقسیم‌بندی مرزی
ب) تقسیم اراضی به دو دسته «موات» و «عامره»
ج) تأکید بر وضعیت فیزیکی و تکوینی زمین‌ها به عنوان معیار اصلی
۲: اصل لزوم توجه به وضعیت بالأصاله و بالعرض موضوعات[۱]
۳: اصل امکان بهره از حصر عقلی ناشی از بیانات استقرائی شارع در طبقه‌بندی ماهوی موضوعات[۲]
چالش‌ها:
۱: ابهام در مقام انطباقات فقهیۀ ناشی از تفاسیر متعدد از تقسیم موضوعی احکام[۳]
۲: ناهمگرایی فقهی در پذیرش گسترۀ تقسیم‌بندی‌های موضوعی[۴]
[۱]. به عنوان مثال شیخ انصاری علاوه بر تقسیم‌بندی اراضی به «موات» و «عامره»، بر این نکته تأکید دارد که این ویژگی‌ها ممکن است «بالأصاله» (طبیعی و ذاتی) یا «بالعرض» (نتیجه اقدامات بشری) باشند. این تفکیک در فهم دقیق‌تر وضعیت اراضی و تعیین احکام شرعی آن‌ها اهمیت دارد.
[۲]. به عنوان مثال اصل حصر عقلی در طبقه‌بندی اراضی و چهار گروه اصلی آن به این معنا است که طبق نظر میرزای نائینی، تقسیم‌بندی اراضی به چهار دسته از سوی شیخ انصاری یک تقسیم‌بندی عقلی است که براساس داده‌های شارع هیچ اراضی دیگری نمی‌تواند خارج از این چهار گروه باشد. این چهار گروه عبارتند از:
۱: اراضی موات: زمین‌هایی که بی‌حاصل و غیرآباد هستند.
۲: اراضی عامره: زمین‌هایی که آباد و مورد استفاده انسان‌ها قرار گرفته‌اند.
۳: اراضی موات بالأصاله: زمین‌هایی که به طور طبیعی موات بوده و هیچ‌گونه فعالیت انسانی در آن‌ها صورت نگرفته است.
۴: اراضی عامره بالعرض: زمین‌هایی که به وسیله اقدامات انسانی آباد شده‌اند.
این تقسیم‌بندی مبتنی بر ویژگی‌های تکوینی و ماهیت زمین است که باعث می‌شود تمام اراضی موجود در دسته‌های مذکور قرار گیرند و هیچ‌یک از اراضی نمی‌تواند خارج از این چهار گروه قرار گیرد.
نقد و بررسی‌ها
هنوز بررسی‌ای ثبت نشده است.