اصالت‌ها و اصول برگرفته شده از بیانات رهبری در دیدار دست‌اندرکاران برگزاری همایش بین‌المللی تفسیر تسنیم

منشور تفسیری حزب ­الله

اصالت­ها و اصول تفسیری بر مبنای نظر رهبری معظم انقلاب[۱]

اصالت اول: توجه به مقولات زیرساختی هر «تفسیر قرآنی» از سه زاویه[۲]:

الف: «نویسندۀ» تفسیر

ب: مقولۀ کتاب تفسیری

ج: مقولۀ رواج و نفوذ تفسیری

اصالت دوم: توجه به «مقولۀ شخص نویسنده» هر تفسیری بر پایۀ:

الف: به میزان وام­داری معرفت حوزه­ای به تفسیر فوق[۳]

ب: شروع از حداقل جهت رسیدن به حداکثر و اتمام آن[۴]

ج: تردید نکردن همراه با ابتهاج و افزایش شوق و ذوق نسبت به تفسیر قرآن[۵]

د: تداوم و استقامت جهت تداوم کار تفسیری تا اتمام[۶]

ه‍ : نوآوری و به­روزرسانی تفسیر قرآن[۷]

و: اهتمام بر ترجیح در اندیشه­ورزی و کارکرد تفسیری نویسنده بر سایر فعالیت­های علمی[۸]

ز: تداوم نشاط بر بازنگری تفسیر به اتمام­رسیده[۹]

۱: اصل لزوم تبیین جایگاه هر کتاب خاصّ تفسیری از جهت افتخار و برتر ساختن تفکر شیعی بر سایر فرق اسلامی و نیز ایجاد جاذبه به تشیّع[۱۰]

۲: اصل پرهیز از خلاصه­نویسی تفاسیر پایه و محوری مفصّل به جهت «مرجع» بودن و نیز عدم تناسب خلاصه­ها با شخصیّت تفسیری نویسنده[۱۱]

[۱]. در دیدار با دست­اندرکاران برگزاری همایش بین­المللی تفسیر تسنیم، تاریخ ۰۶/۱۲/۱۴۰۳.

[۲]. «من دو سه مطلب رو یک مقوله، مقولۀ شخص آیت­الله آقای جوادی، یک مقوله، مقوله تفسیر تسنیم، یک مقوله هم مقوله رواج تفسیر قرآن، حالا فراتر از علوم قرآنی، نفس تفسیر قرآن در حوزه های علمی است».

[۳]. «راجع به آیت­الله آقای جوادی به نظر من حوزه وام­دار ایشونه واقعاً. ایشون کار بزرگی انجام دادند».

[۴]. «اینی که از یه جای کوچکی انسان شروع کنه تفسیر قرآن رو و ۴۰ سال اون رو ادامه بده این کار آسانی نیست».

[۵]. «احتمالاً شوق و ذوق مفسر محترم در گذشته زمان نسبت به آیات بیشتر هم شده باشه، احتمالاً باید این­جور باشه و این­که انسان مبتهج به این کار باشه، کار رو قرآن، این خیلی با ارزشه. ایشون من صحبت شده بود با ایشون راجع به تفسیر همین کار تفسیری ایشون، ایشون مبتهج بودن، خود ایشون مبتهج بودن به این کار می‌گفتند».

[۶]. «یعنی فکر می­کنه انسان، وقتی فکر کنه خواهد دید کار خیلی بزرگی­ست. این استقامت بر این کار خسته نشدن بر این کار تردید پیدا نکردن در ادامه این کار بلکه شاید حالا من البته توفیق پیدا نکردم این رو نگاه کنم بفهمم».

[۷]. «این یک «المیزان» امروزه. تعبیر ایشون این بود گفتن این «المیزان»، «المیزان» باب امروز برای امروز واقعاً هم همین‌جوره انسان نگاه می­کنه. بنابراین تفسیر کار ایشون کار واقعاً با ارزشی­ست. حالا البته فعالیت­های علمی ایشون در زمینه­های علوم عقلی، نقلی مهمه و جای تقدیر داره. هیچ کدام از اون­ها به نظر من با این کار، کار تفسیری، با این تفسیر قابل مقایسه نیست. یعنی هم از کارهای فلسفی ایشون، از کارهای عرفانی ایشون، از کارهای فقهی ایشون به نظر من این کار مهم­تر و بالاتره. خداوند ان­شاءالله به ایشون اجر بده، عمر ایشون رو طولانی کنه».

[۸]. «این یک «المیزان» امروزه. تعبیر ایشون این بود گفتن این «المیزان»، «المیزان» باب امروز برای امروز واقعاً هم همین‌جوره انسان نگاه می­کنه. بنابراین تفسیر کار ایشون کار واقعاً با ارزشی­ست. حالا البته فعالیت­های علمی ایشون در زمینه­های علوم عقلی، نقلی مهمه و جای تقدیر داره. هیچ کدام از اون­ها به نظر من با این کار، کار تفسیری، با این تفسیر قابل مقایسه نیست. یعنی هم از کارهای فلسفی ایشون، از کارهای عرفانی ایشون، از کارهای فقهی ایشون به نظر من این کار مهم­تر و بالاتره. خداوند ان­شاءالله به ایشون اجر بده، عمر ایشون رو طولانی کنه».

[۹]. «این نشاطی که موجب شد ایشون بتونن این کار رو در این مدت طولانی ادامه بدن، این نشاط رو ان­شاءالله خداوند در ایشون حفظ کنه. شاید بخوان مراجعه کنند، پیش میاد انسان گاهی مراجعه می­کنه، نظرش در مورد یه مسئله­ای تغییر پیدا می­کنه، یه چیزی رو اضافه می­کنه، ان­شاءالله این نشاط در ایشون ادامه پیدا کنه».

[۱۰]. «به نظر من این تفسیر از افتخارات شیعه است. من این­جور واقعاً می­تونم تعبیر کنم: از افتخارات شیعه است».

[۱۱]. «بعضی شنیدم من از طولانی بودن تفسیر، ۸۰ جلد بودن تفسیر گلایه­مندن و می­گفتن که این تفسیر رو خوبه کوتاه کنیم، خلاصه کنیم. من به نظرم این کار نه ممکنه، نه جایزه. یعنی تفسیر رو از اون هویت خودش می­اندازه. این کتاب تفسیر، به خصوص با این تفصیل، کتابی نیستش که انسان بخواد از اول بنشینه تا آخر بخونه که انسان بگه ۸۰ جلده طولانیه، نمی­تونیم بخونیم. مرجع کتاب، مرجع انسان یه آیه­ای رو می­خواد بفهمه، یه سوره­ای رو می­خواد بفهمه، یک موضوعی رو می­خواد بفهمه، مراجعه می­کنه. این ۸۰ جلد باشه، ۱۰۰ جلد باشه، ۱۸۰ جلد باشه، فرقی نمی­کنه. بنابراین کوتاه کردن تفسیر، حالا امروز، به نظرم به من گفتن که بناست اون قسمت­های خلاصه تفسیری رو که اون اول هر آیه ذکر شده، اینا رو جمع کنن، خب یه چیزی خواهد شد، اما نه، به نظرم میاد اسم آقای جوادی و اسم تفسیر «تسنیم» رو با این کارا کوچک نکنیم. بذاریم همین­طور تفسیر به همین شکل باشه».

برای دریافت مقاله کامل، به بخش محصولات مراجعه کنید.